توافقنامه‌های صلح، چرا صلح نمی آورد؟

نویسنده: ساموئل اوبدگیو

       راکت ها و توپخانه های مرگبار از شنبه 7 اکتبر 2023 بر فراز غزه مانند آتش بازی در حال پرواز هستند. آسمان، پوشیده از دود تیره و تار است؛ تعداد شهداء و مجروحان فلسطینی به سرعت در حال افزایش است. علاوه بر این، اسرائیل متحمل بزرگترین خسارات تاریخ می‌شود. اسرائیل در حال حاضر تمام منابع برق، آب و غذا را به بزرگترین زندان باز جهان -غزه- قطع کرده است؛ اینکه جنگ چگونه به پایان می‌رسد، هیچ کس نمی‌داند. این نگرانی در سراسر جهان وجود دارد که تنش ها تشدید شود و به مناطق دیگر سرایت کند.موضوعی وجود دارد که همه در غرب آسیا و در سراسر جهان باید عمیقاً در مورد آن فکر کنند: توافق نامه های صلح ...

  چند نمونه از توافقنامه‌های صلح، که صلحی در پی نداشت

       توافق نامه های صلح، متأسفانه تضمین کننده صلح نیست. به ویژه، توافق اعراب و اسرائیل و توافق نامه ابراهیم که در سپتامبر 2020 امضا شد، نتوانست برای هیچ مشکلی راه حلی ارائه دهد. این قراردادها اساساً برای یک هدف سیاسی و با هدف ایجاد راحتی امضا شدند.به هیچ وجه به موضوع فلسطین که هدف اصلی آن بود، نپرداخته بود.البته در آن زمان امارات متحده عربی می‌خواست از فناوری قدرتمند اسرائیل استفاده کند و اسرائیل می‌خواست به رسمیت شناخته شود.فلسطین، مرکزی که مشکل اصلی و واقعی در آن رخ می‌دهد، کنار گذاشته شده و به عنوان یک موضوع فرعی تلقی می‌شود.در پس پرده این موضوع، اهداف و منافع مختلفی وجود داشت. اما اختلاف بین اعراب و اسرائیلی‌ها در مورد فلسطین بود نه تکنولوژی و فناوری. با این حال، قراردادهای صلح امضا شده، نتوانست هیچ راه حلی برای مسئله فلسطین ارائه دهد.

       این وضعیت در واقع در تمام مناطق درگیری در سراسر جهان اتفاق افتاده است. به عنوان مثال، وضعیت اوکراین را در نظر بگیریم: در اوایل سال 2014، شدت درگیری در شرق اوکراین بیشتر شد. دولت کی یف و گروه جدایی طلب روسیه رو در روی هم قرار گرفتند؛‌ با ادامه جنگ، خسارات جانی و مالی جدی به بار آمد. در پی این اتفاقات، طرفین درگیری نشست های مختلفی برگزار کردند و در نهایت با امضای توافقنامه مینسک در 5 سپتامبر 2014 تلاش کردند که آرامش برقرار شود. اما بیایید نگاهی به وضعیت فعلی بیندازیم، موضوع به یک جنگ تمام عیار تبدیل شد. این جنگ بیش از یک سال است که ادامه دارد و به طور مستقیم یا غیرمستقیم همه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. 

      نمونه دیگری از این وضعیت، درگیری های بی‌پایان بین کره جنوبی و کره شمالی است. دو کشور بین سالهای 1950 تا 1953 جنگی را آغاز کردند و هر دو طرف متحمل خسارات زیادی شدند.آنها بعداً در 5 ژوئیه 1953 آتش‌بس برقرار کردند، اما هرگز نتوانستند توافق نامه صلح دائمی را امضا کنند.اکنون اگرچه دو کشور همسایه هستند، اما از دو دشمنی که یکدیگر را تهدید می‌کند، فراتر نرفته اند. علاوه بر این نمونه‌ها، می‌توانیم درگیری مرزی بین ارمنستان و آذربایجان در قره‌باغ و درگیری های هند و پاکستان را نیز اضافه کنیم. این درگیری‌های ناتمام با توافق‌هایی به پایان رسید که مسائل اساسی را نادیده می‌گرفت، خواه درگیری‌های ارضی، قومی یا مذهبی باشد. اما هدف و معنای توافق صلح باید پایان دادن به یک درگیری باشد.توافق نامه هایی که مشکل اساسی را حل نمی‌کنند یا حتی آگاهانه نادیده می‌گیرند، مانند موضوعاتی که در بالا مثال زدیم، تا چه اندازه می‌توانند توافق نامه صلح باشند؟

    جنگ قدرت‌ها یکی از بزرگترین موانع صلح است

      سیاست قدرت های بزرگ عامل اصلی به خطر انداختن امنیت جهانی است. از زمان آغاز عملیات نظامی حماس زیر نام طوفان الاقصی و عملیات شمشیر آهنین اسرائیل، هرج و مرج در فلسطین را در نظر بگیرید. شکی نیست که حمله حماس نه تنها یک حمله‌ی از پیش برنامه ریزی شده بود، بلکه بسیار دقیق و هماهنگ شده بود. انسانها ممکن است تعجب کنند که حماس هزاران موشکی را که در روز شنبه، 7 اکتبر 2023 علیه اسرائیل پرتاب کرد، از کجا به دست آورده است. اما موضوع واقعی که باید در اینجا مورد سوال قرار بگیرد و جزئیاتش بررسی شود، همانا دلایلی است که حماس را به این نقطه رسانیده و او را به انجام این کار وادار کرده است. هرکس ذره‌ای از عقل و وجدان داشته باشد، می‌پذیرد که محرک حملات حماس، اقدامات تروریستی و غیرانسانی اسرائیل و نگرش‌ها و رفتارهای به اصطلاح قدرت‌های بزرگ است که دائماً از این سیاست‌های آپارتاید اسرائیل حمایت می‌کنند و به دشمنی آنها با فلسطین دامن می‌زنند.

       چین در شبه جزیره کره و روسیه در شرق اوکراین است. اینها کشورهای قدرتمندی هستند که می‌توانند سرمایه گذاری هنگفتی در مناطق درگیری داشته باشند، اما مهمترین سوال اینجا این است: "در نهایت چه کسی آسیب می‌بیند؟" پاسخ؛ کودکان بی‌گناه، زنان و سالمندان ساکن این مناطق...

     راه حل چیست؟

      توافق نامه‌های ناقص صلح بی‌فایده است و حلال مشکلات نیست. این توافق نامه‌ها فقط برای ظالمان فرصت و زمان می‌دهد. کشورها باید رویکردی فراگیر و جامع برای صلح اتخاذ کنند که هدف آن مقابله با تهدیدات واقعی وجودی باشد که در صورت لزوم بتوان برای آن غرامت‌های مناسب یا عذرخواهی رسمی کرد. پرداختن به سیاست‌های فرقه‌ای، آوردن نخبگان و سیاستمداران به یک میز، ایجاد اعتماد برای تشکیل یک پایه محکم و ترسیم مسیری رو به جلو برای صلح پایدار مهم است.برای کمک به ثبات جهانی، به جریان تسلیحات و کنترل سرمایه برخی محدودیت‌ها باید اعمال شود. با این حال، تا نتوانیم از انباشت سلاح توسط قدرت‌های به اصطلاح «بزرگ» و استفاده از این سلاح‌ها برای ارعاب سایر کشورها جلوگیری کنیم، چگونه می‌توانیم صلح پایدار در جهان را تضمین کنیم؟

       در نتیجه، صلح را نمی توان تحمیل کرد. برای پایان دادن به خونریزی و برقراری صلح در فلسطین، با مشارکت کامل و برابر همه‌ی طرف‌ها نیت مثبت و همکاری باید تضمین شود. باید به فلسطینی‌ها اجازه داده شود که صدای شان را  بلند کنند؛ اما طرف مقابل هم باید به این موضوع گوش فرا دهد و این صدا را بشنود.