گویان: چه کسی پشت درگیری های آینده در آمریکای جنوبی است؟

     نویسنده: محمد شعبان ایوب (پژوهشگر تاریخ و مطالعات خاورمیانه)

        نیکلاس مادورورئیس جمهور ونزوئلا،3 دسامبر گذشته،برای الحاق منطقه اسکیبو به کشورش، که دو سوم گویان بریتانیا در شمال شرقی گویان را تشکیل میدهد، همه پرسی برگزار کرد.این منطقه بیشتر رودخانه اسکیبو را شامل میشود که به اقیانوس اطلس میریزد. بر اساس نتایج همه پرسی، 95 درصد مردم ونزوئلا با الحاق این منطقه در کشور شان موافقت کردند. مردم به رهبری مادورو میگویند که با این کارزار باید منطقه را از اشغالگران پس گرفت،اما چرا ونزوئلا میخواهد دو بر سوم (۲/۳) یک کشور مستقل همسایه را ضمیمه کند؟ آیا این بیانیه به عنوان حمله به حاکمیت گویان تلقی نمیشود؟

       واقعیت این است که تاریخ منطقه در مورد دلایل تصمیم ونزوئلا به ما پاسخ قطعی میدهد. از نظر تاریخی، اسپانیایی‌ها عمدتاً این قاره را اشغال کردند، اگرچه بعداً استعمار هلند، فرانسه و انگلیس آغاز شد. اسپانیا منطقه‌ی اسکیبو را شامل ونزوئلا میدانست و بارها این سرزمین را از هلند پس گرفت. اما در نهایت در سال 1777 قراردادی بین دو دولت منعقد شد که در آن مرزها ترسیم شد و رودخانه اسکیبو به عنوان مرز تعیین شد.

     با این حال، به دلیل حضور بریتانیا در منطقه، بریتانیا و هلند در سال 1814 قراردادی دوجانبه منعقد کردند که وضعیت سرزمین‌های استعماری خود را تنظیم کردند. بر اساس این قرارداد، بریتانیا نفوذ خود را بر این منطقه گسترش داد، حتی تا شمال رودخانه اسکیبو گسترش یافت؛ این گسترش از آن زمان تا کنون توسط ونزوئلا مورد اعتراض قرار گرفت و منجر به این شد که گویان تحت کنترل بریتانیا رسماً گویان بریتانیا نامیده شود.

    این امر هزاران آفریقایی و هندی را به منطقه آورد و گویان را به یک کشور مشترک المنافع انگلیسی زبان (Commonwealth) تبدیل کرد.

    در همین حال، تمایل ونزوئلا برای بازپس گیری دو سوم گویان چیزی فراتر از آزادسازی این سرزمین های اشغالی است، این تصمیم مبتنی بر اساس اهمیت اقتصادی این سرزمین های غنی و کم جمعیت است. این کشور کوچک دارای مقدار زیادی طلا و الماس است و در سال 2015 ذخایر عظیم نفت و گاز در اینجا کشف شد که به توسعه اقتصادی آن کمک کرد.زیرا ونزوئلا که تحریم های شدید آمریکا، بریتانیا و کشورهای غربی بر صادرات نفت خود را تجربه می‌کند؛ این بدان معنا است ونزوئلایی به رهبری مادورو تبدیل به کشور فقیری شود که از بحران‌های بزرگی مانند فروپاشی اقتصادی، سقوط ارزش پول ملی، بیکاری، فقر، قطع برق، فروپاشی زیرساخت‌ها و تورم بالا رنج ببرد.

    با وجود اینکه 95 درصد از مردم ونزوئلا خواستار بازپس گیری سرزمین های مصادره شده خود در پی نتایج همه پرسی شدند، اما چرا ونزوئلا اکنون ارتش خود را در برابر وضعیت فعلی که از قرن نوزدهم ادامه دارد به مرز گویان فرستاده است؟

   سه دلیل اصلی برای این حرکت وجود دارد:

      دلیل اول: اقتصاد گویان به لطف کشف نفت در آب های منطقه اسکیبو رشد زیادی داشته است. در سال گذشته به 58 درصد از تولید ناخالص ملی محلی رسید. انتظار میرود تا سال 2027، تولید نفت به تولید فعلی ونزوئلا برسد که با توجه به جمعیت گویان که تنها 800 هزار نفر است، پیشرفت قابل توجهی است. به گفته منابع آمریکایی، گویان با هماهنگی آمریکا برای ایجاد پایگاه نظامی آمریکایی در منطقه اسکیبو همکاری کرد و به شرکت های آمریکایی و انگلیسی حق استخراج این نفت را داده است. این موضوع باعث شد تا دو ماه پیش دولت ونزوئلا به سازمان ملل شکایت کند.

     دلیل دوم: انتخابات ریاست جمهوری ونزوئلا در ماه اکتبر آینده برگزار میشود و مخالفان داخل ونزوئلا علیه ادامه سیاست مادورو متحد هستند. این سیاست تصمیم ادامه سیاست رهبر قبلی هوگو چاوز است که در آن کشور دیواری را در برابر جاه طلبی های آمریکا و غرب ایجاد کرده و وزن و سنگینی خود را در کنار کشورهای مستقلی مانند روسیه، چین، ایران، ترکیه و آفریقای جنوبی قرار داده است. مادورو از طریق این همه پرسی میخواهد، به عنوان مدافع اصلی وحدت ونزوئلا ظاهر شود و بر لزوم بازپس گیری سرزمین های اشغالی آن تاکید کرده؛ شانس انتخاباتی خود را افزایش دهد.

      دلیل سوم: این دلیل مربوط به درگیری‌ها در اوکراین، غزه، آفریقا و جنوب شرق آسیابه عنوان بخشی از درگیری های ژئوپلیتیک جهانی است. این درگیری بخشی از بازی شطرنج روسیه و چین و آمریکا و اردوگاه غرب است؛ اگر آمریکا جرقه درگیری در اوکراین را با هدف تضعیف و فرسوده ساختن روس‌ها برانگیخت، به نظر می‌رسد که روس‌ها نیز از متحد خود مادورو خواسته‌اند که در پاسخ به این جنگ، جنگی را در جبهه گویان بریتانیا آغاز کند.

  این راهبردی است که در زمانی استفاده میشود که آمریکا و اسرائیل درگیر جنگ خود در غزه هستند و با تهدید جدی چین در سراسر جهان روبرو هستند.با این حال، در مورد توانایی مادورو و ارتش ونزوئلا برای حمله به گویان شک و تردید وجود دارد زیرا قدرت نظامی بریتانیا و آمریکا در پشت گویان قرار دارد.آمریکا این منطقه را بخشی از امنیت قاره آمریکای جنوبی میداند و با گسترش جدی چین در سطح جهانی مواجه است.در صورت وقوع جنگ در گویان، این امر میتواند منجر به حمله چین به تایوان در آینده نزدیک شود؛ که این میتواند منجر به وقوع جنگ جهانی سوم شود.

گویان# چه کسی# پشت درگیری# آینده# آمریکای# جنوبی#